Năm 1961, theo đề nghị của Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ 3 (tháng 3 năm 1961) đã quyết định lấy ngày 26 tháng 3 năm 1931 là ngày kỷ niệm thành lập Đoàn hằng năm. 

90 năm qua, cùng với tuổi trẻ cả nước, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và của Trung ương Đoàn, lớp lớp đoàn viên, thanh niên Ninh Bình đã luôn vững bước dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng; phấn đấu, rèn luyện, đóng góp sức trẻ vào sự nghiệp cách mạng của cả nước nói chung, của quê hương Ninh Bình nói riêng.

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, hưởng ứng các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ như: "Cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh", "Tòng quân giết giặc lập công", "Ba sẵn sàng", "Năm xung phong"..., hàng vạn thanh niên ưu tú của quê hương Ninh Bình đã hăng hái lên đường nhập ngũ, trực tiếp tham gia chiến đấu, hoặc tham gia phục vụ chiến đấu, góp phần quan trọng làm nên những thắng lợi vĩ đại của dân tộc. 

Trong công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước, đoàn viên thanh niên (ĐVTN) Ninh Bình luôn là một trong những lực lượng xung kích đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương, đóng góp công sức, tài năng, trí tuệ và lòng nhiệt huyết tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng- an ninh, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh... 

Đặc biệt, trong 5 năm qua, tuổi trẻ tỉnh Ninh Bình đã bám sát, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, đồng thời quán triệt và triển khai hiệu quả các nghị quyết, phong trào, cuộc vận động của Trung ương Đoàn, tích cực tham gia trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. 

Các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đã đổi mới nội dung, phương thức hoạt động theo hướng đa dạng hóa các loại hình tập hợp, dân chủ hóa trong sinh hoạt, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của ĐVTN, từng bước khắc phục hình thức sinh hoạt đơn điệu, hành chính hóa hoạt động của Đoàn. 

Công tác tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống cho ĐVTN được gắn với việc thực hiện Chỉ thị 01 của Ban Bí thư Trung ương Đoàn về "Tăng cường rèn luyện tác phong, thực hiện lề lối công tác của cán bộ Đoàn"; cuộc vận động "Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam trong thời kỳ mới" và triển khai Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", qua đó bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, tinh thần tự tôn dân tộc, nâng cao tinh thần tự giác trong học tập, lao động của mỗi ĐVTN. 

Các cấp bộ Đoàn chủ động phối hợp với các ngành như: tư pháp, công an, giáo dục, các đoàn thể để làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh, thiếu niên, nhất là việc giúp đỡ, giáo dục thanh, thiếu niên hư có nguy cơ vi phạm pháp luật trở nên tiến bộ. 

Những năm gần đây, phong trào "Xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng" được triển khai đồng bộ trong toàn Đoàn, gắn với các hoạt động trong "Tháng Thanh niên" và chiến dịch "Thanh niên tình nguyện hè". Theo đó đã có nhiều công trình, phần việc thanh niên được triển khai như: khám, tư vấn, cấp thuốc miễn phí cho người nghèo và các đối tượng chính sách; tham gia bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng sông quê hương và ứng phó với biến đổi khí hậu; tiếp sức mùa thi; thắp sáng đường quê; lắp đặt các điểm vui chơi thể thao tại nhà văn hóa thôn, xóm... 

Chỉ tính riêng năm 2020, toàn tỉnh tổ chức khám bệnh, tư vấn và cấp thuốc miễn phí cho 4.150 đối tượng trị giá gần 800 triệu đồng; vận động 9.350 ĐVTN đăng ký hiến máu và thu được 8.058 đơn vị máu; thăm hỏi và tặng 2.000 suất quà cho các đối tượng học sinh nghèo vượt khó, người già neo đơn, gia đình chính sách... tổng trị giá hơn 2 tỷ đồng. 

Đông đảo ĐVTN trong tỉnh đã phát huy tinh thần nhiệt huyết của tuổi trẻ, xung kích bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xung kích lao động sáng tạo, làm chủ khoa học công nghệ, xung kích bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu…, góp phần xây dựng hình ảnh đẹp về thế hệ thanh niên Ninh Bình thời kỳ mới.

Xác định "Đồng hành với thanh niên trong khởi nghiệp, lập nghiệp" là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tổ chức Đoàn, qua đó mở rộng, tập hợp đoàn kết thanh niên, thời gian qua, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp bộ Đoàn tập trung triển khai nhiều hoạt động cụ thể như: hỗ trợ, khai thác các nguồn vốn vay cho thanh niên phát triển kinh tế, học nghề, lập nghiệp; tổ chức sàn giao dịch tư vấn và định hướng nghề nghiệp, việc làm cho học sinh THPT; thành lập, duy trì và nhân rộng các mô hình liên kết phát triển kinh tế... 

Đặc biệt, trong hành trình đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp, các cấp bộ Đoàn chú trọng hỗ trợ về nguồn vốn, trang bị kiến thức KHKT cho thanh niên. Theo đó, tính đến tháng 3/2021, các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đã tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 43 của HĐND tỉnh về việc "hỗ trợ vốn vay khởi nghiệp và phát triển sản xuất, kinh doanh cho thanh niên trên địa bàn tỉnh Ninh Bình". 

Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã rà soát, thẩm định, quyết định giải ngân nguồn vốn 20 tỷ đồng hỗ trợ cho 330 dự án do thanh niên làm chủ. Đến nay, nhiều mô hình, dự án khi được tiếp cận nguồn vốn đã đầu tư khởi nghiệp, bước đầu mang lại hiệu quả nhất định: hằng năm, giải quyết việc làm cho gần 1.000 lao động tại địa phương với mức thu nhập bình quân đầu người ổn định từ 4 - 6 triệu đồng/tháng; nhiều mô hình, dự án của thanh niên có mức thu nhập bình quân/năm đạt hàng trăm triệu đồng; tổng doanh thu của các dự án ước đạt trên 50 tỷ đồng. 

Ngoài hỗ trợ vốn, các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đã tổ chức hàng trăm buổi tập huấn chuyển giao KHKT cho ĐVTN, từ đó giúp thanh niên có thêm tri thức cũng như thông tin để mở rộng sản xuất, kinh doanh, vươn lên lập thân, lập nghiệp. 

Bên cạnh việc triển khai có hiệu quả các phong trào, những năm qua, công tác xây dựng và củng cố tổ chức Đoàn, công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên và chăm sóc thiếu niên, nhi đồng tiếp tục đi vào nền nếp. Qua đó đã củng cố, kiện toàn tổ chức, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên, đẩy mạnh phát triển đoàn viên, hội viên, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp. Vai trò, vị thế của tổ chức Đoàn trong thanh niên và xã hội ngày càng được nâng lên.

Có thể khẳng định, những kết quả đạt được của công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu niên Ninh Bình thời gian qua đã góp phần quan trọng, tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của tỉnh, đồng thời góp phần tích cực vào sự nghiệp 90 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các thế hệ tuổi trẻ cả nước.

Kỷ niệm 90 năm ngày truyền thống Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, chúng ta càng thấy tự hào hơn về truyền thống vẻ vang của lớp lớp thanh niên qua các thời kỳ lịch sử; trân trọng sự tâm huyết, cống hiến tuổi thanh xuân, trí tuệ, tâm sức của các thế hệ cán bộ Đoàn, chúng ta càng thấy trách nhiệm của các cấp bộ Đoàn, của tuổi trẻ ngày nay trong việc giữ lửa truyền thống, để tiếp tục rèn luyện, phấn đấu, sống có trách nhiệm và cống hiến hết mình cho Tổ quốc. Phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, trong thời gian tới, các cấp bộ Đoàn và ĐVTN trong tỉnh cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:

Một là: tổ chức nghiên cứu, học tập và quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII cho ĐVTN. Trong đó cần bám sát các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, nhất là các nhiệm vụ đòi hỏi vai trò xung kích, tình nguyện của thế hệ trẻ như: tham gia xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; xung kích, sáng tạo trong lao động; đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng nếp sống văn hóa công sở; tham gia bảo vệ môi trường…

Hai là: các cấp bộ Đoàn tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống cho ĐVTN; đổi mới trong công tác vận động, tập hợp, đoàn kết thanh niên, nhất là phương thức tổ chức các phong trào, nhằm phát huy vai trò, sức trẻ của thanh niên, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương. 

Trong giai đoạn hiện nay, trước những yêu cầu mới được đặt ra, tổ chức Đoàn mà trước hết là đội ngũ cán bộ Đoàn từ tỉnh đến cơ sở cần nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm; bám sát nhu cầu, nguyện vọng của các tầng lớp thanh niên và gương mẫu trong thực hiện nhằm tổ chức hiệu quả các phong trào thi đua. 

Muốn vậy các hoạt động phải thực sự trẻ trung, phải thực sự gắn nhu cầu và phù hợp với từng đối tượng thanh niên.  Tiếp tục đẩy mạnh phong trào đồng hành với thanh niên trong khởi nghiệp, lập nghiệp. Tổ chức Đoàn cần thể hiện rõ vai trò là người bạn, người tổ chức, hướng dẫn, người đồng hành với thanh niên trên con đường lập thân, lập nghiệp. 

Ba là: Tiếp tục quan tâm làm tốt công tác dìu dắt, giáo dục, bồi dưỡng thiếu niên, nhi đồng, làm tròn trách nhiệm là các anh chị phụ trách, dẫn dắt các em vào hoạt động xã hội với nội dung thiết thực, hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với tâm lý và lứa tuổi.

Bốn là: Trong thời đại công nghệ số, xã hội số, mỗi bạn trẻ cũng cần có sự chuyển mình, bứt phá; không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập, tu dưỡng, rèn luyện, sống có trách nhiệm hơn, trước hết là với bản thân, gia đình, với xã hội. Và như nguyên Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Hoàng Bình Quân từng nói: Thanh niên hôm nay cần phải có "cái đầu xám, trái tim hồng, tấm lòng son, đôi bàn tay vàng, đôi bàn chân thép" để "sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần", góp sức trẻ xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.

Trịnh Như Lâm
(TUV, Bí thư Tỉnh đoàn Ninh Bình)